
Maarten van Heemskerck
De heilige Lucas schildert de Madonna
1532
Details
Rubriek
Oud schilderkunst
Materiaal en techniek
Olieverf op paneel
Object soort
Schilderij; historiestuk
Afmetingen
192 × 259 × 16 cm, 107,5kg
inventarisnummer
os I-134
Credit line
Frans Hals Museum, Haarlem
Copyright
Photo: René Gerritsen
Over het kunstwerk
Het schilderij is opgebouwd uit twee delen en hing oorspronkelijk bij het altaar van het Sint-Lucasgilde in de Grote Kerk, ook bekend als de Sint-Bavokerk in Haarlem. Kort na Van Heemskercks dood werden de twee panelen samengevoegd tot één schilderij. Tijdens een recente restauratie zijn de delen weer van elkaar gescheiden, zodat je het werk nu ziet zoals Van Heemskerck het bedoeld heeft. Dit schilderij laat zien hoe de heilige Lucas een portret maakt van Maria met het kindje Jezus. Lucas werd daarom de beschermheilige van kunstenaars. Maarten van Heemskerck schilderde Lucas terwijl hij aan het werk is, vlak voordat Van Heemskerck in 1532 zelf naar Rome vertrok. Hij schonk het schilderij aan het Sint-Lucasgilde in Haarlem, de beroepsvereniging van kunstenaars waar hij lid van was. Dat blijkt uit het briefje linksonder in het schilderij. Mocht hij niet terugkeren uit Italië, dan was dit werk in ieder geval een bewijs van zijn kunstenaarschap.
Het schilderij is opgebouwd uit twee delen en hing oorspronkelijk bij het altaar van het Sint-Lucasgilde in de Grote Kerk, ook bekend als de Sint-Bavokerk in Haarlem. Kort na Van Heemskercks dood werden de twee panelen samengevoegd tot één schilderij. Tijdens een recente restauratie zijn de delen weer van elkaar gescheiden, zodat je het werk nu ziet zoals Van Heemskerck het bedoeld heeft.
Opvallend is de man rechts op het schilderij, die de hand van de schilder leidt. Deze figuur staat symbool voor inspiratie. Hiermee laat Van Heemskerck zien dat kunst niet alleen handwerk is, maar ook een intellectuele bezigheid.Het gezicht van deze man is een zelfportret van Van Heemskerck.